|
Hamburg Senatosu tarafından temsil edilen
Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg
ve Yönetim Kurulu tarafından temsil edilen DİTİB Hamburg Eyalet Birliği e.V., Yönetim Kurulu tarafından temsil edilen Şûra – Hamburg İslam Dernekleri Danışma Kurulu e.V., Yönetim Kurulu tarafından temsil edilen İslam Kültür Merkezleri Birliği e.V. (Aşağıda İslam din toplulukları olarak adlandırılacaklardır)
İslam dinine mensup yurttaşların, Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg’un nüfusunun önemli bir bölümünü oluşturduğu ve yaşamlarının bir parçası olan İslam’ın, artık dinsel yaşantının temel bir bileşeni olduğu bilinciyle,
İslam dinine mensup yurttaşların ibadet özgürlüğünü, çoğulcu ve dünyaya açık bir toplumun bir parçası olarak onaylamak ve ona güç kazandırmak arzusuyla,
Dinin farklı kültürler ve gelenekler arasında bir arabulucu olarak değerli bir katkı sunacağı inancıyla,
Katılımcı İslam din topluluklarının, kentin dinsel, kültürel ve toplumsal yaşamına katılımını tanımak ve desteklemek arzusuyla,
Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg ile İslam din toplulukları arasındaki ilişkilerin partnerlik düzeyinde geliştirilmesine devam edilmesi gayesiyle, bu sözleşmeyi kabul etmişlerdir:
Madde 1: Din Özgürlüğü ve Yasal Konum
(1) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, İslam dininin, dinsel şehadet ve ibadet özgürlüğünü anayasa ve kanun ile güvence altına alır. Sözleşmenin tarafları, dinsel şehadete saygının, diğer dinlere ve dünya görüşlerine ve kendi dininde varolan farklı anlayış ve uygulamalara karşı saygı ve hoşgörüye ayrılmaz bir şekilde bağlı olduğu hususunda mutabakata varmıştır.
(2) İslam din toplulukları, herkes için geçerli yasal sınırlar çerçevesinde kendi işlerini kendileri düzenler ve yönetir. Sözleşmenin tarafları, Federal Devlet’in dinler ve dünya görüşleri karşısındaki tarafsızlık ilkesini ve Federal Devlet yasalarının topyekün geçerli olduğunu ve bu yasalara uyulacağını kabul eder. Taraflar bunları mutlak suretle savunacak, karşıt açıklamalardan feragat edecek ve de birbiriyle çelişen anlayışlarla mücadele edecektir.
Madde 2: Ortak Değerin Temelleri
(1) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg ve İslam din toplulukları, Federal Almanya Cumhuriyeti anayasal düzeninin ortak değer esaslarını, özellikle insan onurunun dokunulmazlığını, temel hakların geçerliliğini, halklar arasındaki barışı ve kültürler, dinler ve dünya görüşleri karşısında hoşgörülü olmayı ve de kamunun özgürlükçü, hukuk devletine dayalı ve demokratik anayasasını kabul eder. Taraflar, köken, cinsiyet, cinsel tercih, inanç ya da dini ve siyasi görüş nedeniyle uygulanan şiddet ve ayrımcılığı kınama ve buna beraberce karşı koyma hususunda mutabakata varmıştır.
(2) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg ve İslam din toplulukları, özellikle cinsiyetler arası eşitliği ve kadın ve kızların toplumsal ve siyasi yaşama ve de okul ve meslek yaşamına topyekün, eşit katılımını kabul eder. Taraflar, dinsel inançlarından bağımsız olarak tüm kadın ve kızların eğitim, iş hayatı ve toplumsal yaşama eşit katılımını gerçekleştirmek için çaba göstereceklerini ve her tür ayrımcılığa kararlı bir biçimde karşı koyacaklarını kabul eder.
Madde 2 Paragraf 2 ile ilgili tutanak açıklaması
Sözleşmenin tarafları, kadın ve kızların katılım haklarının gerek dinsel nedenlerle üçüncü kişilerce reddedilemeyeceği, gerekse de kadın ve kızların, dinsel inançlarına uygun davranışları nedeniyle bu katılım haklarından yoksun bırakılamayacakları hususunda mutabakata varmıştır. Bu, Müslüman kadın ve kızların, iş yaşamında, haklarının, dinsel inançlarına uygun giyimleri sebebiyle nedensizce sınırlandırılmamasını kapsar.
Madde 3: İslami Bayramlar
Aşağıda sıralanan İslami bayramlar, Hamburg Bayramlar Yasası uyarınca ve Bayramlar Yasası’nın 3. maddesi kapsamında İslam dini mensuplarının dinsel bayramlarıdır (kirchliche Feiertage):
1. Kurban Bayramı (‘Īd al-’Adhā) – Hicri Takvim’e göre Zilhicce ayının onundan itibaren, iki günden biri
2. Ramazan Bayramı (Id-ul-Fitr) – Şevval ayının birinci gününden itibaren, iki günden biri
3 Aşure Günü – Muharrem ayının onuncu gününde, bir gün
Bayramların tarihi müslümanların Ay Takvimi’yle bağlantılıdır ve İslam din toplulukları tarafından önceden saptanarak kamuoyuna duyurulacaktır.
Madde 3 ile ilgili tutanak açıklaması
İslam din toplulukları ve Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, Ramazan Bayramı ve Kurban Bayramı’nın tam gün düzenlenmesinin, Müslüman topluluklar açısından dinsel ayin uygulamalarıyla aynı anlama geldiği hususunda mutabakata varmıştır. Dinsel ayin özelliği yalnızca sabahleyin kılınan, büyük ölçüde ritüelleşmiş akışıyla geleneksel namazda ifadesini bulmaz. Bu nedenle, söz konusu bayramlar Hamburg Bayramlar Yasası’nın 3. maddesi kapsamında birer dini ayin olarak görülür.
Madde 4: Eğitim Sistemi
(1) İslam din toplulukları yasal düzenlemeler uyarınca eğitim ve kültür birimleri işletme hakkına sahiptirler. Sözleşmenin tarafları, finansal, örgütsel ve yasal olanakları kapsamında, bu birimlerin çalışmalarının, İslam din topluluklarına üyeliğin de ötesinde, artan oranda kamuoyunun gündemine taşınması için çalışacaklardır.
(2) İslam din toplulukları, eğitim birimleri işletme hakları dışlanmaksızın, devletin okul sistemini, genel zorunlu eğitimi ve devlet okullarında derslere kapsamlı ölçekte katılımı kabul eder.
Madde 5: Yüksek Öğrenim
Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, Hamburg Üniversitesi’nde İslam teolojisi ve din pedagojisi eğitimi veren bir bölümü desteklemektedir.
Madde 5 ile ilgili tutanak açıklaması
Sözleşmenin tarafları, İslam teolojisi ve din pedagojisi eğitimi veren bir bölümün desteklenmesinde, ağırlık noktasının, ilkin Almanya’da eğitim görmüş din dersi öğretmeni eğitimini hedeflemesi gerektiği hususunda mutabakata varmıştır. Taraflar, dini gereklere göre yaşayan müslümanların inanç tasarımlarından hareket edilmesinin, müslüman öğrenci ve ebeveynlerin bu din derslerini arzu edilen ölçüde kabul etmeleri açısından, önemli bir önkoşul oluşturacağı hususunda ortak görüşe sahiptir.
Bu nedenle Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, bilim, araştırma ve öğretim özgürlüğünü dikkate alarak,
- İslam din topluluklarının öğretim üyesi atamaları öncesinde görüş bildirme olanağına sahip olmaları için
- İslam din topluluklarına ders içerikleri ile ilgili, bu içeriklerin inanç esaslarından büyük ölçüde sapmaları durumunda, açıklamalarda bulunmalarına fırsat tanımak için
- Üniversite bölümlerinin akreditasyonu için gerekli esasların oluşturulması sürecine ve sınav ölçütlerinin formülasyonuna dahil edilmeleri için çaba gösterecektir.
İslam din toplulukları, bildirilen görüşlerin ortak bir beyan teşkil edeceğini belirtirler. Ortak beyana dayalı olmayan görüşler, ilgili paragraf uyarınca Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg’u yükümlü kılmaz.
Madde 6: Din Dersi
(1) Sözleşmenin tarafları, Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg’un devlet okullarında karma mezheplerden oluşan sınıflarda gerçekleşen ve öğrenim gruplarının katıldığı din derslerinin öneminin, değerinin ve yaratacağı fırsatların kabul edilmesi hususunda mutabakata varmıştır. Bu nedenle taraflar, anayasanın (Grundgesetz) 7. maddesi 3. fıkrası kapsamında bir gelişim hedeflerler. Bu gelişimin amacı, anayasanın (Grundgesetz) 7. maddesi 3. fıkrası kapsamında, gerek anayasal haklar anlamında tüm dinsel toplulukların din derslerine eşit katılımını sağlayan, gerekse öğrencilerin dinsel aidiyetlerinden bağımsız olarak birlikte ders görmelerini olanaklı kılan, din derslerinin diyalog sağlayan mevcut niteliğini korumak suretiyle, din dersi içerikleri için bir sorumluluk yapısı oluşturmaktır. Ayrıntılar farklı bir düzenlemeye tabi olacaktır.
(2) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, 1. paragraftan bağımsız olarak, İslam din topluluklarının, tüm yasal öngereklerin yerine getirilmiş olması koşuluyla, özel bir din dersi talep edebilmeleri hakkını, anayasanın (Grundgesetz) 7. maddesi 3. fıkrası uyarınca tanır.
Madde 6 Paragraf 1 ile ilgili tutanak açıklaması
Sözleşmenin tarafları, gelecek beş yıl içerisinde okul uygulamaları, öğretim bilgisi ve müfredat planlarının, öğretmen eğitimi ve öğretmenlerin işe alımının ve de anayasanın (Grundgesetz) 7. maddesi 3. fıkrası uyarınca din derslerinin kurumsal koşullarının geliştirilmesi hususunda mutabakata varmıştır. Bu, Hamburg’da karma mezheplerden oluşan sınıf ve öğrenim gruplarında gerçekleşecek din dersinin içeriklerinden sorumlu olma amacı taşıyan ve ilgili resmi kurum ve dinsel topluluk temsilcilerinden oluşan bir çalışma grubu tarafından yürütülecektir. Çalışma grubu sonuçlarını karara bağlanmak üzere yetkili mercilere sunacaktır. İlgililer anayasanın (Grundgesetz) 7. maddesi 3. fıkrası uyarınca kendilerine tahsis edilen işlevlere bağlı kalacaktır.
Madde 7: Özel Kuruluşlarda Din Hizmetleri
(1) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, İslam din topluluklarına, hastane, yurt ve ayrıca ceza infaz kurumları ya da polis eğitim kuruluşları gibi kamu kuruluşlarında dini hizmette bulunma hakkını tanır. İslam din toplulukları, özellikle İslami bayramlarda, ayin (Gottesdienst) ve dini etkinlikler düzenleme yetkisine sahiptir. Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, kurumların devlet denetiminde olmaması durumunda, olanakları dahilinde bu kurumlarda dini hizmet verilmesine katkı sunacaktır.
(2) Adli makamlar ve polis kurumlarına giriş, ilgili mercinin hizmette bulunacak kişiyi kabulünü öngerektirir; kabul etmemek veya kabulün iptali, ancak önemli bir nedene dayandırılarak gerekçelendirilebilir. Diğer kamu kuruluşlarına giriş, ilgili merciyle ilişkide belirlenir. Ayrıntılar, 1. paragraf dikkate alınarak, kamu kuruluşlarının, bağımsız ve özel kuruluşların sorumlu mercileriyle uzlaşımsal olarak düzenlenecektir.
(3) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, kamu kuruluşlarında, olanaklar dahilinde dini yiyecek kurallarına uygun biçimde yemek arz etmeye çalışacaktır.
Madde 7 ile ilgili tutanak açıklaması
Paragraf 1 ile ilgili olarak
Sözleşmenin tarafları, İslam din topluluklarının kamu kuruluşlarına erişiminin, yalnızca topluluk adlarını önceden belirten kişilere sağlanması hususunda mutabakata varmıştır. Dini hizmetler için gerekli mekanların olanaklar dahilinde ücretsiz tahsis edilmesine çalışılacaktır. Dini hizmetlerde bulunacak kişilere, dini kitapların temin edilmesinde bilgilendirme olanağı tanınmalıdır.
Paragraf 3 ile ilgili olarak
İslami yiyecek kurallarına uygun beslenmeye, Ramazan’da geceleri yemek yiyebilme olanağı da dahildir. Bu, kapalı cezaevlerindeki tutuklular açısından kendi hücrelerinde gerçekleştirilmek zorundadır.
Madde 8: Yayıncılık
(1) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, basın ve yayın hakları kapsamında gelecekte yapılacak devlet sözleşmeleri görüşmelerinde, kamu ve özel yayın kuruluşlarının, İslam din topluluklarına, beyanlarda ve ruhsal hizmet amaçlı ve de diğer dini yayınlarda bulunabilmeleri amacıyla uygun yayın süresi tanınması için çalışacaktır.
(2) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, anayasal hukukla (verfassungsrechtlich) güvence altına alınan, devletin yayıncılıktan uzak duruşunu korumak suretiyle, müslüman nüfus da dahil tüm toplumun adet ve dinsel inançlarına saygı gösterilmesi hususunu dikkate alacaktır.
(3) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, basın ve yayın hakları kapsamında gelecekte yapılacak devlet sözleşmeleri görüşmelerinde (denetleme kurullarına yeni atama görüşmeleri kapsamında), İslam din topluluklarının denetleme kurullarında (NDR-Yayın Kurulu, ZDF-Televizyon Kurulu, DLR-Radyo Yayınları Kurulu ve buna bağlı komisyonlar) uygun ölçüde temsil edilmeleri için çalışacaktır.
Madde 9: Varlık Hakları Güvencesi; Cami kurma ve işletme, toplanma mekanları, eğitim kuruluşları ve topluluğa bağlı diğer birimler
(1) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, anayasanın 140. maddesi uyarınca ve Weimer anayasasının (Reichsverfassung) 138. maddesi 2. fıkrasıyla bağlantılı olarak, İslam din topluluklarının varlıklarının mülkiyet ve diğer haklarını güvence altına alır.
(2) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, İslam din topluluklarının, mevcut yasalar kapsamında, cami, ibadet ve toplanma mekanları ve de eğitim kuruluşları ve topluluklara ait farklı birimler oluşturmalarını ve bunların amaçlarına uygun olarak işletilmesi hakkını güvence altına alır. Bu, özellikle kubbe ve minareler dahil, cami yapıtlarının İslami geleneklere uygun donatılması hakkını da kapsar.
(3) Sözleşmenin tarafları, İslam din topluluklarının cami, ibadet ve toplanma mekanları ve de eğitim kuruluşları ve topluluklara ait farklı birimler oluşturmalarının, müslüman ve müslüman olmayan nüfusun yeşeren birlikteliğini desteklemesi açısından, kabulü teşvik edecek girişimlerle desteklenmesi gerektiği hususunda mutabakata varmıştır. Bu nedenle
1. Sözleşmenin tarafları, islam din topluluklarının cami yapıtlarını İslami geleneklere uygun donatma hakkı dışlanmaksızın, cami binalarının bulundukları çevreye uymalarına dikkat edecektir,
2. Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, mevcut yasalar kapsamında ve devletin dünya görüşü-din tarafsızlığı yükümlülüğünü dikkate almak suretiyle, cami, ibadet ve toplanma mekanları ve de eğitim kuruluşları ve topluluklara ait farklı birimler oluşturulması ve işletilmesinin toplumda kabul örmesi için çalışacaktır,
3. İslam din toplulukları, cami, ibadet ve toplanma mekanları ve de eğitim kuruluşları ve topluluklara ait farklı birimler oluşturulması ve işletilmesinde şeffaflık ve açılım amacı taşıyacaktır.
(4) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, İslam din topluluklarının arsa ve arsa eşdeğeri hak gereksinimini, özellikle yeni kent bölgeleri kurulması ve yerleşim alanları oluşturulmasında, mevcut yasalar uyarınca dikkate alacaktır. Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, İslam din topluluklarına ve ona bağlı birim ve topluluklara ait arsalara ve arsa eşdeğeri haklara ilişkin zorunlu kamusal gereksinim beyan ettiğinde, İslam din toplulukları, Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg’un, dinsel nedenlerle gereksinim duyulmaması durumunda arsa ve arsa eşdeğeri hakları uygun koşullarla satın alabilmesi için çalışacaktır.
(5) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, genel yasalar kapsamında, kamulaştırma hakkı yönetmeliklerinin uygulanması noktasında İslam din toplulukları açısından önemli hususları dikkate alacak ve kamulaştırmanın uygulaması aşamasında eşdeğer bir yedek arsanın bulunmasında yardımcı olacaktır. Tahsis edilecek yedek arsa için, kamulaştırmada kullanılan esaslar geçerli olacaktır.
Madde 9 ile ilgili tutanak açıklaması
Sözleşmenin tarafları, bu maddedeki düzenlemelerin İslam din topluluklarının varlıklarının mülkiyet ve diğer haklarını sınırlandırmadığı hususunda mutabakata varmıştır. Bu, özellikle mülkiyetine sahip oldukları ya da kiraladıkları emlakı, mevcut yasalar kapsamında dinsel, toplumsal, eğitsel, kültürel, sportif ve kâr amaçlı kullanma ya da kiraya verme hakkını kapsar. Sözleşmenin tarafları, ayrıca, Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg’un İslam din topluluklarının arsa ve arsa eşdeğeri hak gereksinimini dikkate alacağını betimleyen 4. paragrafın güvencesi kapsamına, İslam din topluluklarının kâr amaçlı kuruluş ve etkinliklerinin girmediği hususunda mutabakata varmıştır.
Madde 10: Defnetme İşemleri
(1) Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, kamuya ait mezarlıklarda cenazelerin islami kurallara göre defnedilmesi hakkını güvence altına alır. Bunun için gereksinime uygun alanlar sunar.
(2) İslam din toplulukları kamuya ait mezarlıklarda ayin ve cenaze töreni hakkına sahiptir. Düzenlenen diğer cenaze törenlerine dikkat edilmesi gerekmektedir.
(3) Kamusal olmayan mezarlıkların olanaklarına ilişkin yasal düzenlemeler ele alınmamıştır.
Madde 10 ile ilgili tutanak açıklaması
Paragraf 1 ile ilgili olarak
Sözleşmenin tarafları, kamuya ait mezarlıklarda islami kurallara uygun defnetme hakkının, özellikle tabutsuz defin hakkını güvence altına aldığı hususunda mutabakata varmıştır. Ölülerin ebedi huzurunu korumayı güvence altına almak için, Müslüman mezarlarında, mezarların yeniden tahsisi sonrasında da, önceden defnedilenlerin kemikleri mezarda kalmaya devam edecektir.
İslama uygun definlerin, resmi makamlar tarafından düzenlenen definlerde de olanaklı kılınması için, Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg’un ilgili makamları ile İslam din toplulukları arasında, İslama uygun definlerin gerekli olduğunu gösteren durumlarda karşılıklı bilgilendirme yöntemleri kararlaştıracaklardır.
Paragraf 3 ile ilgili olarak
Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, mevcut kurallar uyarınca tüm dini toplulukların kendi mezarlıklarını düzenleme hakkını tanır. Ancak Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, mezarlığın sorumluluğunu taşıyan dini topluluğun kamusal-hukuksal bir din topluluğu olma zorunluluğundan şu an için vazgeçecek durumda değildir. Bundan bağımsız olarak, Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg, gerek mezarlık gereksinimi açısından ortaya çıkacak durumsal değişim, gerekse potansiyel mezarlık sorumlularının yapısal olanakları sorunu hususundaki gelişmeler dikkate alınarak, İslam din toplulukları ile orta vadede yeni müzakerelere hazırdır.
Madde 11: İşbirliği
(1) Sözleşmenin tarafları, gereksinime bağlı olarak ilişkilerin yoğunlaştırılması amacıyla müzakerelerde bulunacaktır. Taraflar, ayrıca, iki tarafın da ilgi alanlarıyla kesişen önemli hususların düzenlenmesi öncesinde, birbirleriyle ilişkide bulunacak ve bu hususların görüşülmesi için hazır bulunacaklardır. Bu, senatonun İslam din topluluklarının konularını doğrudan etkileyen yasa tasarıları için de geçerlidir.
(2) Önemli hususlarının Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg ile ilişkide daimi olarak temsil edilmesi için ve karşılıklı bilgilendirme amacıyla İslam din toplulukları, Bağımsız ve Hansa Kenti Hamburg Senatosu’na (Eyalet Hükümeti) ve Eyalet Parlamentosu’na (Bürgerschaft) bir temsilci atayacaktır.
Madde 12: Dostluk Özel Hükmü
Sözlemenin tarafları, gelecekte, bu sözleşmede yer alan yönergelerin yorum ve uygulamasında ortaya çıkacak görüş farklılıklarını olanaklar dahilinde görüş birliğiyle çözecektir.
Madde 13: Son Yönergeler
(1) Bu sözleşme, eyalet parlamentosunun onayıyla yürürlüğe girecektir.
(2) Sözleşmenin tarafları, bu sözleşmenin kendi kurumlarında ve üyeleri arasında ve de kamuoyunda geniş ölçükli tanıtımı ve anlaşmaların bilinmesi için çalışacaklardır. Bu anlaşmanın içerikleriyle ilgili olarak, taraflar, kendi kurum ve üyelerinin davranış biçimlerini ve ifadelerini açıklamak için birbirlerine yardımcı olmak üzere hazır bulunacaktır.
(3) Sözleşmenin tarafları, on yıllık sürenin bitiminde, elde edilen deneyimler ışığında bu sözleşmeye ilişkin ve değişiklik ve eklemeler yapmak gerekliliğini görüşmek üzere müzakerelere başlayacaktır.
Madde 13 Paragraf 3 ile ilgili tutanak açıklaması
İslam din toplulukları, gelecekteki örgütsel gelişmeleri kapsamında, anayasanın (Grundgesetz) 140. maddesi ve bu maddeyle bağlantılı olarak Weimer anayasasının (Reichsverfassung) 137. maddesi, 5. fıkrası, 2. tümcesi uyarınca tüzel kişilik edinmeye çalışırlar. Sözleşmenin tarafları, bu yönde bir gelişmenin, karşılıklı ilişkilerin de ayrıca değişmesini gerektireceği hususunda mutabakata varmıştır.
|
