“Amaç göçmenleri alt katman konumunda kalıcılaştırmaktır. Böyle bakıldığında herşey bir anlam kazanıyor: Almanca yeterliklerin eksik olması ve entegrasyona gerekli ilginin gösterilmemesi şeklindeki çığırtkanlıklar, etnik bir çizgiyi de katman yapılandırmasına ekleyen, yalnızca bir ‘doing classes’in, yani katmanlara ayrılmış sınıflı toplumun kesintisiz yeniden üretiminin usa uygunluğunu gizlemektedir. (...) Bir grubun skandallaştırılması, mevcut güç dengelerinin korunmasında sistemin etkisini gizlemektedir.”
   Almanya’da paralel toplumlarla ilgili yürütülen tartışmalarda, hemen her zaman yerlilerin ve göçmenlerin birlikte yaşamı konu edilmekte ve görüşler “biz” ve “onlar” ikili ayrımı tarafından yönlendirilmektedir. Sosyologlar haklı olarak bu tutumu, “toplumsal koşulların bir kesiti olmadığı, tersine işlevselliği türdeş grupların yapılandırılmasında saptanabilen, çoğunluk toplumunun hegemonyasını meşrulaştırmak ve sağlamlaştırmak üzere kendi şekillendirdiği bir yapı” olduğu için eleştiriye tabi tutmaktadır.” (Roth 2007: 164).
   Bununla birlikte tespit edilebilen diğer bir konu, paralel toplumlarla ilgili yürütülen tartışmaların çoğunlukla göçmenlerin kendisini göz önünde bulundurmadığı, tersine Müslüman (Türk) göçmenlerin entegrasyonunun çatışkıların merkezinde olduğudur. Bu çatışkıların büyük bir bölümü muhafazakar politik kesimlerin temsilcileri tarafından kamuoyuna taşınmakta ve buna uygun bir medya tarafından yayılmaktadır.
   Almanya’da paralel toplumların varlığına ilişkin tartışmalar tümüyle olumsuzluk içermekte ve antagonist kavramlarla hareket etmektedir. Bu özellikle başörtüsü tartışmalarında açıkça görülmektedir: Başörtüsü –konu- ya ve tartışma akışına bağlı olarak– ya müslüman kadının ezilmesi ya da politik bir sembol, farklı bir ifadeyle, taşıyıcısının bir politik baskı aracı olarak değerlendirilmektedir. Nitekim Almanya’da, bu giysinin bu şekilde bir anlam taşıdığını teyit edecek bir tek sağlam görgül araştırma mevcut değildir.
   Söylemlerdeki temel konu, müslüman göçmenlerin entegrasyonu istemedikleri, çoğunluk toplumunun sahip olduğundan farklı değer ve normların yaşanıp aktarıldığı yalıtık bölgeler (Enklave), yani paralel toplumlar oluşturduklarının açıkça ortaya konulmasıdır. Bu kanıtlayıcı mantığa göre müslüman göçmenler, kendi değer sistemleriyle Federal Cumhuriyet’in özgürlükçü-demokratik düzeninin altını oyarak toplumsal barışı zora sokmaktadırlar.
   
   Paralel Toplumlar
   Çağdaş Bir “Buluş” mudur?
   
   İnsanlık tarihi göç tarihidir. Insanlar bir bölgeden diğerine göçtüklerinde, her zaman kendinden olanların ve yeni gelenlere yabancı yerlerde tanıdık bir çevre sunanların yakınlığını aramışlardır. Bu, aynı bölgeden gelen göçmenlerin yoğunlaştığı yerleşim yerleri ve konutların oluşmasına yol açmıştır. Farklı ve büyük metropollerin taşıdıkları adlar, bu gelişmeyi günümüzde de belgelemektedir.
   Bu bağlamda kent sosyolojisi, farklı etnik kökenlerin bulunduğu semtlerde, buradaki yerleşimin farklı tarzlarına yönelik bir ayrım yapmaktadır: Toplumsal ayrımlaştırmaya (segregation) karşı etnik ve zorunlu ayrımlaştırmaya karşı gönüllü ayrımlaştırma. Krummacher bu olguya ilişkin şu açıklamayı yapmakta- dır (2007: 118):

    “Toplumsal ayrımlaştırma genelde zora dayanır (toplumsal statü ve diğer konut piyasası bölümlerinden dışlama). Etnik ayrımlaştırma gönüllü ya da zora dayalı olabilir ve ilgililer tarafından farklı değerlendirilebilir. Zora dayalı ayrımlaştırma, ilgililere seçme olanaklarının yaratılmasıyla, bir diğer ifadeyle toplumsal-bütünleştirici stratejiler aracılığıyla aşılmalıdır (eğitim, iş, konut piyasasının açılması, yerleşim çevresinin ve alt yapının iyileştirilmesi). Buna ayrımcılıkla etkin mücadele politikası dahildir.”

    “Demokratik çoğulcu kentsel toplumlarda gönüllü ayrımlaştırmaya izin verilmelidir; onlar ‘entegrasyona gerekli ilgiyi göstermemek’ şeklinde genel bir ipucu vermezler ve aslında kentsel bölgelerde bulunan dezavantajlı semtlerdeki yaşam koşullarının sağlamlaştırılmasına katkı sunarlar. Varolan kaynakların etkin kılınması, eğer bunlar isteniyorsa ve ilgililerin kararına dayalı nitelikte ise mümkündür.”

    “Zorunlu ayrımlaştırmalar seçme olanaklarının bulunmamasına dayanır ve edilgenlik içinde kabul edilmek zorundadır. Bu ayrımlaştırmalar ya statüden ve konut piyasasından kaynaklanır, ödeme güçlüğüne ve konut piyasasındaki ayrımcı engellere dayanır ve/ya da idari, kısmen de yasal olarak yaratılırlar (Resmi makamların konut tahsis etmesi, evsizlere ve mülte- cilere ayrılan barınma olanaklarının yerini saptaması).”

    “Göçmenlerin eğitime yönelik genel bir çekimserliği saptandığında, eğitim sisteminin yüksek oranda seçiciliği, eğitimde başarı ile toplumsal köken arasındaki bağlantı dikkatlerden kaçmaktadır. Ebeveynlerin, kızlarına, iyi bir (çıraklık) eğitimi edinmede katkı sunmaya ilgisiz olduğu bir sorun olarak konulduğunda, yerli ve yabancı kızların neden aynı yaştaki erkeklerden daha iyi mezuniyetler elde ettiklerine, ama çıraklık eğitimi ala- nında açıkça daha az fırsata sahip olduklarına ilişkin açıklamalar bulunmak zorunda değildir (...).”

    “Amaç göçmenleri alt katman konumunda kalıcılaştırmaktır. Böy-le bakıldığında herşey bir anlam kazanıyor: Almanca yeterliklerin eksik olması ve entegrasyona gerekli ilginin gösterilmemesi şeklindeki çığırtkanlıklar, etnik bir çizgiyi de katman yapılandırmasına ekleyen, yalnızca bir ‘doing classes’in, yani katmanlara ayrılmış sınıflı toplumun kesintisiz yeniden üretiminin usa uygunluğunu gizlemektedir. (...) Bir grubun skandallaştırılması, mevcut güç dengelerinin korunmasında sistemin etkisini gizlemektedir.”

Çeviri: Die Gaste